Bộ tranh Tứ Quý - Tùng Cúc Trúc Mai

00:13 | 09/03/2019 Lượt xem: 643

Tùng cúc trúc mai là bốn loài cây của bốn mùa. bốn loại cây này còn biểu tượng cho khí chất của người quân tử, cần học hỏi. Từ đó lấy bốn loài cây này như một lời răn mình.

1.  Hoa Mai

Với chúng ta thì cây mai chẳng có gì lạ lẫm nhưng để trong tứ quý mà nói thì cây mai phải là mai trắng của người trung quốc bởi loài cây mai trắng này mới có thể sinh sống trong mùa đông khắc nghiệt gió tuyết tại xứ trung.

Mùa xuân là sự tiếp nối của mùa đông, nên để nở hoa được các loài cây đều phải ươm nụ trong cái lạnh buốt giá của mùa đông mà vượt qua. Nhưng hoa Mai lại khác chúng chịu đựng được cái lạnh ấy mà trổ bông, đơm hoa trắng xóa rực rỡ vô cùng đẹp. Mai còn được ví cho sự tinh khiết, sức sống mãnh liệt vượt qua gian nan khó khăn mà vươn lên để thành công.

“Chăm thần nuôi tánh giữa cơn đông

Mặc kệ ra vào nghiệp bão giông *

Thanh thản cây chưng nòi khí phách

Ung dung đài kết giống tông môn

Gió lùa tình nhụy càng tinh khiết

Mưa xối hạnh hoa mãi mặn nồng

Viên mãn nõn nà khai sắc biếc

Thong dong Mai đợi sấm càn khôn”

2. Hoa Trúc

Trúc là tên gọi chung của các loài thân tre có gai. Là loài có sức sống vô cùng mãnh liệt với khả năng chịu khô, hạn cao mà vẫn cứ xanh tốt. đặc biệt vào thời điểm của mùa hạ, khi nhiệt độ cao và ít mưa, ấy thế mà thân trúc vẫn thẳn tắp lá xanh từng lớp đè lên nhau. đặc tính giống cây tre cho nên dù trúc có bị đốt cháy nhưng vẫn giữ nguyên hình dạng không bị cong vênh.

“Trúc dẫu đốt, tiết ngay vẫn thẳng”

Điều này lại thể hiện tính ngay thẳng, không thê bị khuất phục của người quân tử  “Chính nhân quân tử, ngay thẳng chính trực”

Bạch Cư Dị trong Dưỡng Trúc ký viết:

Trúc vốn kiên cố (hiên ngang, cố định) cố định thuộc đặc tính của cây (thụ), kẻ quân tử thấy gốc mà xây kiến lập, không nhổ.

Trúc trực tính quân tử kiến tính, lấy trực dể lập thân, không ỷ lại vào người khác, suy nghĩ độc lập.

Trúc tâm không, quân tử kiến tâm, không là thể của đạo, suy nghĩ cần phải cảm thụ cái hư

Trúc tiết trinh trinh để lập trí, nguyên tắc phải rèn luyện, quân tử kiến tiết.

Như vậy qua “bản, tính, tâm, tiết”  có thể thấy rằng phẩm tính của người quân tử cũng như phẩm tính của cây trúc. Tương đồng nhau.

3. Hoa Cúc

Có Cúc là loài thân thảo, chỉ sống vỏn vẹn có một năm không như 3 loài thân gỗ khác của bộ tứ quý. Do đó mà nhiều người thắc mắc sự tồn tại của cúc trong bộ tứ quý.

Cúc còn được gọi là hoa vạn thọ, có màu sắc rực rõ đặc biệt sinh trường mạnh mẽ trong thời tiết mát lạnh. Cúc vạn thọ còn có ý nghĩa trường thọ vì vậy nên loài cây này được dùng nhiều trong những dịp như mưng thọ, đầu năm mới… cúc rất dễ trồng, nhà nhà có thể trồng cúc. vậy thì đặc điểm gì mà cúc lại được liệt vài tứ quý ?

Những ai đã từng trồng cúc vạn thọ đều biết kho hoa cúc tàn, cánh hoa chỉ cục xuống thân cây chứ không rơi rụng. đặc điểm đặc biệt này mà người ta ví như “thà chết đứng còn hơn sống quỳ”.

Do đó những vị đại thần, hay quan lớn, làm chứng to thường có nhiều sự cám dỗ mà khó có thể giữ mình. Nên để răn mình họ hay treo bức tranh cúc trong nhà với mong muốn nhìn vào cúc mà làm gương “thà chết đứng còn hơn sống quỳ”.

4. Hoa Tùng

Tùng thuộc họ thông, lá kim. Ta hay chia ra là cây tùng và cây bách riêng biệt nhưng cổ nhân hay gộp chung gọi là tùng bách.

Là loại cây thân gỗ lâu năm, sinh trường mạnh, sinh trường ở nhiều điều kiện khí hậu. từ nơi vách núi treo leo đến đồng bằng màu mỡ. chính vì đặc tính không kén chỗ ở này của tùng mà đã tượng trưng cho người quân tử.

Cây tùng thường có bộ rễ khỏe, bám rất chắc nên dù ở nơi cheo leo như núi đá thậm chí là gánh một tảng tuyết thì cây tùng vẫn đứng thẳng hiên ngang.

“Cội rễ muôn đời chẳng động – Thuyết sương thấy đặng đã nhiều ngày” hay:

“Chon von thường trụ cũng an nhàn

Rét buốt vững vàng mặc gió chan

Cùng hạc cưu mang làn tuyết đọng

Với nai chia sẻ vóc sương tràn

Bên ghềnh chứng kiến dòng thay đổi

Giữa thác trông chừng cảnh hợp tan

Khí tiết hồn tùng thơm vạn thuở

Vi vu cành lá vuốt cung đàn!”

Cây tùng mang một khí thế hiên ngang, anh dũng như bậc trượng phu không chịu khuất phục trước cường quyền mà vẫn lồng lộng hiên ngang với trời đất một cách ngạo nghễ.

Theo phong thủy cây tùng từ lâu đã có một năng lực rất mạng để xua đổi ta ma mang lại sự bình yên cho con người. ngoài ra cây tùng còn có tuổi thọ rất cao lên tới vài trăm năm, do đó nó còn đại diện cho sự dẻo dai của sức khỏe, trường sinh bất lão.